Waarom deze test?

Om vast te stellen of er sprake is van een te veel of te weinig aan renine.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

De test bepaalt de hoeveelheid renine in het bloed. Renine is een hormoon dat een belangrijke rol speelt bij het in stand houden van de water- en zoutbalans. Renine heeft daardoor een belangrijke functie in het controleren van het bloedvolume en de bloeddruk.

Het hormoon renine komt vrij uit de nieren als er te veel kalium of te weinig natrium in het bloed zit, of bij een te laag bloedvolume of een lage bloeddruk. Een verhoogde hoeveelheid renine zal vervolgens via het hormoon angiotensine leiden tot een verhoogde productie van aldosteron. In normale situaties zal een stijging van renine dus leiden tot een stijging van de hoeveelheid aldosteron in bloed. Dit hormoon regelt de hoeveelheid zouten (het verhoogt natrium en het verlaagt kalium) en water via de bloedfiltering en urineproductie in de nieren en reguleert daarmee de bloeddruk.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De arts vraagt deze test aan indien er sprake is van een hoge bloeddruk, vaak reageert deze hoge bloeddruk niet op de normale bloeddrukverlagende medicijnen. De arts denkt dat er dan sprake is van primair hyperaldosteronisme (een te hoog aldosteron in het bloed). Soms is er bij deze patienten dan ook een lage hoeveelheid kalium in het bloed, maar dit is niet perse nodig. Bij primair hyperaldosteronisme wordt er een hoog aldosteron en een lage renine in het bloed gevoonden.

Voor de opsporing van primair hyperaldosteronisme wordt tegenwoordig gebruik gemaakt van de meting van zowel renine als aldosteron in het bloed. Hierbij wordt de hoeveelheid aldosteron gedeeld door de hoeveelheid renine (aldosteron-renine ratio). Deze ratio is beter in het opsporen van primair hyperaldosteronisme dan alleen losse metingen van aldosteron en rennine. Bij primair hyperaldosteronisme wordt er dan een verhoogde ratio gevonden.

Renine kan in het laboratorium gemeten worden als "plasma renine activiteit" en als "renine concentratie". In combinatie met aldosteron geven beide methoden een goed beeld van de situatie van de patient.

Wat betekent de uitslag?

Omdat de gebruikte meetmethode per laboratorium sterk kan verschillen, is het niet mogelijk een algemeen geldende normale waarde voor renine te geven.

Verhoogd:

Een vernauwing (stenose) van de nierarterie is een veel voorkomende oorzaak van een (licht) verhoogd renine hoeveelheid in het bloed. Dit is de meest voorkomende oorzaak van secundair hyperaldosteronsime.

Een verhoogd renine kan ook worden gevonden bij de ziekte van Addison. Bij deze aandoening is er, naast een tekort aan cortisol, vaak ook een tekort aan aldosteron. Een hoge renine in bloed kan ook worden veroorzaakt door een (goedaardige) niertumor die renine produceert.

Verlaagd:

Het eten van veel drop en zoethout kan resulteren in een laag renine- (en laag aldosteron-) gehalte in bloed. Verder wordt een laag renine gevonden bij primair hyperaldosteronisme (syndroom van Conn), en soms bij het syndroom van Cushing (te veel cortisol aanmaak door het lichaam). Meestal wordt renine bepaald in combinatie met cortisol en aldosteron. De combinatie van aldosteron, cortisol en renine geeft inzicht in een aantal verschillende ziektebeelden. Recente richtlijnen adviseren om in veel gevallen een aldosteron-renine ratio te meten, omdat dit het beste beeld geeft van de hoeveelheid renine in relatie tot de hoeveelheid aldosteron.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.